CRITICE

CRITICE

in emendatione Auctorum et iudicio consistens ars, inter species Grammaricae artis nobilissima est: Unde omnium maaimarum artium scientiam complexa dicitur, a Quintiliano, l. 2. c. 1. et, l. 1. c. 4. Eius geminum munus, cuius paulo ante mentio, agnoscunt Varro apud Diomedem, l. 2. et Marius Victorinus. Nimirum emendationis est, quod falso inserta tollat, ac corrupta a librariis, corrigat: Fudicii, ratione quidem universi operis, quod scripta spuria discernat, a legitimis; ratione autem particularium locorum, quod iis, quae perperam dixissent, vel scripsissent Auctores, Θ. vel obelum, sive ut Fabius, l. 1. c. 4. vocat, virgulam censoriam apponat, vel aliam culpae indicem notam. De cuiusmodi librorum notis egêre olim Diogenes Cyzicenus et Suetonius Tranquillus, sed quae illie hac de re scripserant, periêre. Utcunue tamen notas has discere est ex Laertio, in Platone, Epiphanio,

περὶ μέτρων et Isidoro, l. 1. Orig. c. 20. E' iuniotibus, a Casaubono ad Leartium et Wowerio, Πολυμαθίας c. 17. Vide quoque infra, voce Nota, it. Obelus, Paraplasmata; et supra Chirocmeta. Hinc Critici, Graecis Κριτικοὶ, Latinis quoque Iudices, Horat. l. 1. Sat. 10. v. 37. aliter Grammatici dicti, sed priorem Critici, quam Grammatici, appellationem esse, ex Dione Chrysostomo discimus Orat. 53. quae περὶ Ο῾μήρου: et docet Vossius Grammaticum non exercere iudicium nisi in Grammaticis, Crisin vero illam, quae de alirarum disciplinarum subiecto est, ad illas pertinere. Criticorum in Graecia antiquissimis temporibus primus habetur Pisistratus, qui Homeri libros prius confusos, in eum ordinem, quem hodieque servant, digessisse dicitur: quod tamen alii filio eius Hipparcho adscribunt. Postea Plato, Aristoteles ac Zeno artem excoluerunt, Aristoteles inprimis, qui proin Critices inventor eidem Chrysostomo dicitur, et Critici elogium primus adeptus est. Hic circa Alexandri M. tempora Iliadem: sicut Callisthenes et Anaxarchus Odysseam, emendavit; quae Homeri edito ἐκ τοῦ Νάρθηκος seu Nartheciana dicta est, quod eam Alexander sic emendatam in Darii narthecio deposuisset. Idem omnes Philosophos antiquos, ne ipsô quidem Platone exceptô, omnes Poetas, Res publicas, leges sub censuram vocavit. Vide Heinsium in Prolegom. ad Aristarchum. Eô paulo iuniores fuêre Philetas Criticus et Demetrius Phalereus, quorum hic Alexandrinae praefuit Bibliothecae, illius auditor fuit Zenodotus post Demetrium Bibliothecae praefectus. Eâdem aetate claruit Callimachus, cuius discipulus Eratosthenes ὁ πέντμθλος fuit, praeceptor Aristophanis Byzantii, qui Ptolemaei Epiphanis principatu magno in pretio habitus est. Aristophanem vero audiit Aristarchus, a quo Homeri versus; quos nothos putaret, confixi sunt. Eius discipuli fuêre Dionysius Thrax et Apollodorus, quem primum Critici nomen retulisse, ait Clemens, l. 1. Strom, sed addit, alios hoc tribuere Eratostheni. Imo et sunt, qui Aristoteli id vindicent, ut dictum. Apollodori aequalis fuit Crates Mallotes, qui novem Homericarum emendationum libros reliquit, teste Suidâ, legatusque ab Attalo Romam missus, primus Grammatices studium urbi intulit. Post eum multi Citicorum Graecorum in urbe vixerunt, uterque Tyrannio inprimis. Graecorum exemplum itaque secuti Romani sunt in suae linguae Scriptoribus, L. Aelius Stylo, Santra, Varra, Nigidius Figulus, Verrius, Flaccus, Palaemon, Asconius, pluresque alii. Imo Valerius Probus;

ut de eo Sueton. c. 24. de Illustr. Gramm. scripsit, multa exemplaria contracta emendare ac distinguere, et adnotare curavit, soli huic, nec ulli praeterea Grammatices parti deditus. Cicero correxit Lucretium, teste Eusebiô in Chron. Ennium Lampadio emendavit, ut ex A. Gellio scimus, l. 18. c. 5. Calliopus seu Calliopius Terentium recensuit, Iul. Celsus Caesarum emendare conatus est, Sallustius Rhetor Tacitum correxit, Gallus Avienus A. Gellio manum Medicam admovit, alil aliorum Scriptorum iudices fuêre, quos e codd. MSS. cognoscere est. Utrique tum Graeci, tum Latini, nomen libris apposuêre: unde memorat Galenus, in Prolemaei Bibliotheca inventum esse librum tertium Hippocratis Ε᾿πιδημιῶν, cum inscriptione huiusmodi: τῶν ἐκ πλοίων κατα διορθωτὴν Μνήμονα Σιδίτην. Postquam autem diu Crtica quasi sepulta iacuit, per non unam barbarae ignorantiae annorum centuriam, lacertos iterum movit praeteritô saeculo circa Reformationis initia sub Erasmo Roterodamo; cui successêre Scaligeri ambo, Lipsius, Casaubonus; sed in Salmasio ac Heinsio defecisse videtur, paucis quibusdam superstitibus, verba sunt Georgii Hornii praefat. in Histor. Philosophicam. Vide plura apud Vossium in Aristarcbo, l. 1. c. 6. De Critica vero Hebraeorum, infra voce Masora, it. Synagoga magna.